Hz Yuşa Kimdir

İSTANBULUMUZUN BEYKOZ SEMTİNDE BULUNAN ESKİ ADI DEV TEPESİ VEYA DAĞI OLAN  YUŞA TEPESİNDE HAYATI MANEVİYYE İLE  HAY OLAN HZ: yuşa a.s
İsrâil oğullarına gönderilen peygamberlerdendir. Mûsâ aleyhisselâmdan sonra gönderilmiş olup Mûsâ aleyhisselâmın yeğeni veya vekiliydi.

Hz Yûşâ hakkında Öncelikle bilmemiz gereken, Mısırda doğduğu, Hz Musa ve Hz Harun ile firavundan kaçtığı, Firavun ordusunun yok edilişine şahit olduğu ve en önemliside Hz Musa ve Hz Harun ile birlikte yaşamış olması.

İsmi Hz Yuşa'dır. Hıristiyanlar Yeşû diyorlar. Annesi Hz Musa kızkardeşidir. Hz Yuşa Hz Musa a bildirilen dinin esaslarını insanlara tebliğ etti.

Mısır'da doğan Hz Yuşa , Hz Mûsâ'nın husûsi talebesi, hâlis hizmet görücüsü ve en yakın dostlarındandı.

Hz Musa Firavun'un zulmü üzerine Allahü teâlânın emriyle kendine inanan ve tâbi olanlarla birlikte Mısır'dan Tih sahrasına hicret ederken Hz Yuşa da onunla beraber bulundu.

Hz Musa Hızır la görüşmek üzere çıktığı yolculukta onunla berâber bulundu. Hz Musa Hızır la karşılaşınca Hz Yuşa geriye döndü. Allahü teâlâ, Hz Musa kavmine Arz-ı Mev'ûdu (Filistin ve Şam bölgesini) ihsân edeceğini bildirdi.

Fakat isrâiloğulları o beldelerde zâlim ve zorba bir kavim olan Amâlikalıların bulunduğunu ileri sürerek gitmek istemediler. Allahü teâlâ Hz Musa a vahyedip: ''Ey Hz Musa! Ben burayı sizin için memleket ve yerleşme yeri olarak yazdım; takdir ettim. Oraya git ve düşmanlardan kim varsa onlarla harp et. Zirâ onlara karşı sizin yardımcınız benim. Kavminden her koldan bir temsilci (nakib) seç al. Onlar vefâkar ve itâatkar olsunlar.'' buyurdu.

Bunun üzerine Hz Musa her bir koldan iyi haber toplayan, sözünde sâdık ve vefâkar birer temsilci seçti. Bunları Eriha şehri ve ahâlisi hakkında bilgi toplamak için gönderdi. Aralarında Hz Yuşa bin Nûn'un da bulunduğu haber toplamakla vâzifeli kimseler Eriha'ya gittiler.

O belde ahâlisinin iri cüsseli, çok kuvvetli ve kalabalık olduğunu görünce korktular. Geriye dönüp kavimlerine gördüklerini anlatarak onların harbe gitmelerine mâni oldular. Hz Musa kavmi, gelen temsilcilerin anlattıklarını dinleyip harp etmekten vaz geçtiler. İçlerine korku düşüp, feryâda başladılar: ''Keşke Mısır'da ölseydik. Yâhut burada ölsek de, Allah bizi o zâlimlerin memleketine sokmasa, yoksa hanımlarımız, çocuklarımız ve mallarımız ganimet olarak kalacak.'' dediler. Temsilciler içinde bulunan, Allahü teâlânın kendilerinden ''İsmet ve tevfik'' ile haber verdiği Hz Yuşa bin Nûn ile Kâlib bin Yuknâ ise kavimlerine gelip, Eriha beldesi ahâlisinin kötü hallerinden bahsetmediler. Diğer kabilelerden o belde ahâlisi hakkındaki haberleri duyanlara ise korkulacak birşey olmadığını, Allahü teâlânın yardım ve inâyetiyle Eriha'nın fethedileceğini bildirip, Hz Musa a yardımcı olmaya çalıştılar. Onlara dediler ki:

Ey İsrâiloğulları! Cebbarların (zâlimlerin) şehrinin kapısından hemen girin (onların vücutlarının büyüklüğünden korkmayın. Biz onları gidip gördük ve öğrendik. Onların bedenleri büyük ve kuvvetli fakat kalpleri zayıftır. Sizinle harp etmeye rûhi mentânetleri yoktur.) Bir defâ kapıdan girdiniz mi ( Allahü teâlânın vâd ettiği yardımın size gelmesiyle) elbette siz gâliblerden olursunuz.

Siz gerçekten inanan, Allahü teâlânın vâdini tasdik eden kimseler iseniz, (Allahü teâlânın kudretine, size yardım edeceği hakkındaki vâdine, Hz Musa peygamber olduğuna inanıyor, imân ediyorsanız, düşmanların boy ve cüsselerine bakarak aldanmayınız. Onlardan korkmayınız. Size ilâhi yardımın geleceği husûsunda ve bütün her hâlinizde) Allahü teâlâya tevekkül ediniz. ( O'na itimad ediniz. Yanlız o'na güveniniz ve cihâddan geri durmayınız.) (Mâide sûresi: 23).

Fakat İsrâiloğulları onların söylediklerine inanmadılar ve Hz Musa'nın nasihatlerine uymadılar.

Hz Yuşa bin Nûn ve Kâlib bin Yuknâ taş ve sopalarla öldürmek istediler. İsrâiloğulları Hz Yuşa bin Nûn ve Kâlib bin Yuknâ'yı taşlayıp, Hz Musa a karşı gelerek Allahü teâlâ isyân edince Hz Musa üzüldü. Allahü teâlâ isrâiloğullarını kırk sene müddetle Ary-ı Mev'ûd denilen bölgeye girmelerini haram kıldığını bildirdi. ''Biz harbe gitmeyiz'' diyerek isyân eden kimseler kırk sene müddetle Tih sahrasında şaşkın bir hâlde dolaştılar. Kırk sene içinde öldüler. Kırk senenin sonuna doğru Hârûn vefât etti. Hz Musa vefât ederken yerine Hz Yuşa 'yı halife bıraktı. Allahü teâlâ Hz Yuşa'yı da İsrâiloğullarına peygamber olarak vazifelendirdi. Bu sırada Hz Musa a karşı çıkıp; ''Biz harbe gitmeyiz'' diyen kimseler ölmüş, onların yerlerine oğulları ve torunları çoğalmıştı. Allahü teâlâ Hz Yuşa'ya isrâiloğullarını toplayıp Tih sahrasından çıkarmasını ve Arz-ı Mev'ûd denilen bölgeye gidip cebbârlarla (zâlimlerle) harp etmesini emretti.

Hz Yuşa İsrâiloğullarını toplayarak Eriha şehrini kuşattı. Kuşatma altı ay sürdü. Nihâyet bir cumâ günü akşam üzeri mûcizeler göstererek şehri fethetti. Hz Yuşa ve o'na inananlar Eriha'yı fethettikten sonra İlyâ (Eyliyâ) şehrini de aldılar. Bu şehrin Hz Yuşa tarafından fethedildiğini duyan çevre şehirlerin hükümdarlarından beşi bir araya gelip İsrâiloğullarıyla topluca savaşa girdiler. Sonunda hepsi de yenilerek hezimete uğradılar.

Hz Yuşa Eriha ve İlyâ şehirlerini ve civârını fethettikten sonra Belka şehri üzerine yürüdü. Belka şehrini de fethedip, Belâk adındaki hükümdarını ve İsm-i A'zam duâsını bildiği halde Hz Yuşa ordusuna karşı bedduâ etmeye teşebbüs eden, fakat ibret için dili göğsü üzerine sarkık kalan Bel'âm bin Bâûrâ'yı öldürdü. böylece Belka şehride fethedilmiş oldu. Eriha, İlyâ ve Belka şehirlerinin fethedilmesinden sonra Arz-ı Mev'ûd diye bilinen Filistin ve Şam diyarı da peyderpey İsrâiloğullarının eline geçti. Fetihler yedi sene devâm edip Kudüs şehri de Hz Yuşa ve ona inananlar tarafından fethedildi. Bu bölgedeki diğer şehirleri de fetheden Hz Yuşa batıda beş şehre gidip orayıda düşmanlardan aldı. Daha sonra Şam diyârına giderek orada yerleşmiş otuz bir hükümdarlığın beldelerini zaptetti. Putperest ve Allahü teâlâya isyân eden hükümdarları öldürtüp memleketlerini İsrâiloğulları arasında taksim etti. İsrâiloğullarını Arz-ı Mev'ûd'a yerleştiren Hz Yuşa, onlara Hz Musa a nâzil olan Tevrât'ı okudu ve hükümlerini açıkladı. Onların Allahü teâlâya imân ve ibâdet üzere kalmalarına çalıştı. Hz Yuşa, Hz Musa vefâtından sonra yirmi yedi yıl insanlara Allahü teâlânın emirlerini bildirdi. Ömrünün sonuna doğru hastalandı. Yerine Kâlin bin Yuknâ'yı halife tâyin etti. Yüz yirmi yedi yaşında vefât etti. Kabrinin Nablûs veya Haleb yakınındaki Mearre şehrinde olduğu rivâyet edilir. Hz Yuşa İstanbul'a hiç gelmedi. Beykoz Tepesinde ziyâret edilmekte olan kabrin Hz Yuşa peygambere âit olduğu söyleniyorsa da târihi bilgilere uygun değildir. Bu bir veli veyâ havârilerden birine âit olabilir. Böyle ise yine kıymetlidir. Kabrin Hz Yuşa peygambere âit olup olmadığını kesin olarak söylemek uygun değildir. Hz Yuşa karayağız, orta boylu, güzel yüzlü, iri gözlü, yassı göğüslü bir görünüşe sahipti. Yüzünün güzelliği Yûsuf a çok benzerdi. Cesûr, kahraman, yiğit, harp taktik ve tekniğinde mahâret sâhibiydi. Hz Musa a gönderilen Tevrât'ın hükümleriyle amel edip, insanlara tebliğ etmekle vazifelendirilmişti. Tefsir âlimleri Mâide sûresi 23. âyetinde bildirilen Allahü teâlâya imân edip, o'ndan korkanlardan iki kimseden birisinin ve Kehf sûresi 60- 65. âyetlerinde bildirilen Hz Musa Hızır la görüşmek üzere yolculuk ettiği sırada yanında bulunan gencin Hz Yuşa olduğunu bildirmişlerdir.